Μια αρχαία πόλη που μπορεί να ήταν προίκα σε κόρη του Νέστορα έχει φέρει
στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην Ίκλαινα στη Μεσσηνία.
Κατακτήθηκε
από αντίπαλο τοπικό ηγεμόνα που ήθελε να κυριαρχήσει στην περιοχή και
καταστράφηκε σε πυρκαγιά.
Μέχρι στιγμής έχουν βρεθεί δύο μέγαρα,
υδραγωγείο με αγωγούς, πλήρες υδρευτικό και αποχετευτικό δίκτυο, πομπική
οδός από την πόλη προς το διοικητικό κέντρο, αποθήκη με πιθάρια.
Τα
ευρήματα είναι πολλά και χαρακτηρίζονται απρόσμενα.
Κυκλώπεια κτίρια,
αναπτυγμένες αστικές δομές με πλακόστρωτους δρόμους και πλατείες,
σύστημα υδροδότησης, κεντρικό αποχετευτικό σύστημα, τοιχογραφίες
εξαιρετικής αισθητικής.
Όπως επισημαίνει ο επικεφαλής της ανασκαφής
καθηγητής Μιχάλης Κοσμόπουλος, τέτοια ευρήματα βρίσκονται μόνο στα
μεγάλα παλάτια τη μυκηναϊκής Ελλάδας, όπως στις Μυκήνες, την Τίρυνθα, τη
Θήβα και την Πύλο.
Στην περιοχή ανακαλύφθηκε, πήλινη πινακίδα με πρώιμη
γραμμική Β’ που θεωρείται η αρχαιότερη στην Ευρώπη καθώς χρονολογείται
πριν από περίπου 3.500 χρόνια.
Οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως μία από
τις πρωτεύουσες του μυκηναϊκού βασιλείου της Πύλου.
Κατά την πρώιμη
μυκηναϊκή περίοδο η Ίκλαινα είχε ανάκτορο και ήταν πρωτεύουσα
ανεξάρτητου κρατιδίου.
Στην Ύστερη μυκηναϊκή περίοδο φαίνεται ότι
καταλήφθηκε από τον ηγεμόνα του Ανακτόρου του Νέστορα και μετατράπηκε σε
σημαντικό βιοτεχνικό κέντρο.
Η ανασκαφή έφερε στο φως μια πόλη με
σύγχρονες υποδομές σε έκταση 100 στρεμμάτων. Σε ευθεία γραμμή και σε
απόσταση 4 χιλιομέτρων βρίσκεται ο Εγκλιανός, που αποτελούσε αρχαίο
διοικητικό κέντρο και έδρα του ομηρικού Νέστορα.
Φαίνεται ότι οι
ηγεμόνες της Ίκλαινας και του Εγκλιανού (του λεγομένου «Ανακτόρου του
Νέστορα») συγκρούστηκαν προς τα τέλη της μυκηναϊκής εποχής και ο
ηγεμόνας της Ίκλαινας έχασε, με αποτέλεσμα τα εδάφη του να προσαρτηθούν
στην επικράτεια του άλλου ηγεμόνα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν
βρεθεί, η πόλη καταστράφηκε από φωτιά.
Οι αρχαιολόγοι συμπεραίνουν ότι
παρόμοιες εξελίξεις σημειώθηκαν και σε άλλες ηγεμονίες της Μεσσηνίας,
που σιγά-σιγά προσαρτήθηκαν στην ηγεμονία του Εγκλιανού.
Έτσι, με τη
βίαιη προσάρτηση των εδαφών διαφόρων ηγεμονιών, φαίνεται ότι
δημιουργήθηκε το βασίλειο της Πύλου.
Η Ίκλαινα βρίσκεται 17 χιλιόμετρα
βορειοανατολικά της Πύλου. Η περιοχή φαίνεται να ήταν μεγάλο κέντρο
εμπορίου στο οποίο άκμασε η επεξεργασία και το εμπόριο του χαλκού.
Η
τοπική παράδοση αναφέρει ότι η Ίκλαινα πήρε το όνομά της από την κόρη
του μυθικού ήρωα της αρχαίας Ελλάδας και βασιλιά της Πύλου Νέστορα, η
οποία είχε τα λουτρά της στην περιοχή.
Με την πάροδο των χρόνων το όνομα
Νίγκλαινα έγινε Ίκλαινα και είναι από τα λίγα χωριά της περιοχής που
διατήρησαν το όνομά τους και επί Τουρκοκρατίας.
Η ιστοριογραφία όμως δεν
αναφέρει τέτοιο όνομα ως κόρη του Νέστορα, ο οποίος είχε πολλούς γιους
και δυο κόρες.
Την Πισιδίκη και την μικρότερη την Πολυκάστη, η οποία
εμφανίζεται στην Οδύσσεια του Ομήρου, να λούζει τον γιο του Οδυσσέα,
Τηλέμαχο, να τον αλείφει με λάδι και να τον ντύνει με όμορφα ρούχα,
χλαμύδα και χιτώνα.
Η όμορφη Πολυκάστη παντρεύτηκε τον Τηλέμαχο, που
αναζητούσε τον πατέρα του, και έκαναν μαζί ένα γιο, τον Περσέπολι ή
Περσεπόλη. Σύμφωνα με μια δεύτερη εκδοχή της τοπικής παράδοσης, ίσως το
όνομα να προέρχεται από παραφθορά του ονόματος του Αγίου Νικολάου.
Στιγμιότυπο από την επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο από τον Πρόεδρο της
Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο το 2016.
Ξεναγήθηκε από τον επικεφαλής
της ανασκαφής καθηγητή Μιχάλη Κοσμόπουλο παρουσία της διευθύντριας της
Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας Ευαγγελίας Μηλίτση.
Η δήλωση του Πρόεδρου
της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου: «Εδώ στην Ικλαινα εδώ και αρκετά
χρόνια, μετά το 2006 ιδίως, γίνεται η σημαντικότερη απ’ ό,τι φαίνεται
ανασκαφή των μυκηναϊκών χρόνων.
Ολο αυτό οφείλεται σε έναν άνθρωπο για
τον οποίο πρέπει να είμαστε περήφανοι. Οφείλεται στον καθηγητή Μιχάλη
Κοσμόπουλο.
Έναν Ελληνα που σπούδασε και τελείωσε με άριστα στην Ελλάδα
το 1985, ο οποίος διέπρεψε και διαπρέπει στις ΗΠΑ, στο Σαιντ Λούις.
Νομίζω πως πρέπει να του αναγνωρίσουμε αυτό που κάνει και κυρίως αυτό
που αισθάνεται γι’ αυτό τον τόπο, ιδίως αυτές τις κρίσιμες ώρες.
Για να
καταλάβουμε ότι μέσα από αυτούς τους ανθρώπους η Ελλάδα και ο πολιτισμός
της ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο.
Και αυτό το ταξίδι δεν γνωρίζει καμιά
κρίση.
Είναι ένα ταξίδι που ταιριάζει στην Ελλάδα, γιατί η Ελλάδα
υπάρχει και θα υπάρχει πέρα από κρίσεις, γιατί αυτό το οποίο είναι
Ελλάδα είναι το πνεύμα της»….
